گز اصفهان یکی از معروف‌ترین شیرینی‌ها و سوغاتی‌های اصیل ایرانی است که نه‌تنها در داخل ایران بلکه در سراسر دنیا طرف‌داران زیادی دارد. این شیرینی خوش‌طعم بیش از 450 سال است که قدمت دارد و امروز به‌عنوان نماد شیرینی اصفهان شناخته می‌شود. عشق ایرانی‌ها به شیرینی از دوران باستان وجود داشته است. در دوران هخامنشیان از خرما و عسل برای تهیه‌ی شیرینی‌های مخصوص اشراف استفاده می‌شد؛ اما شکل امروزی گز به دوران صفویه برمی‌گردد. در آن زمان اصفهان پایتخت بود و هنرمندان قناد توانستند ترکیب خاصی از سفیده‌ی تخم مرغ، شکر، گزانگبین و مغزها را به‌وجود آورند که امروزه آن را به‌نام گز می‌شناسیم.
مادهٔ اصلی گز
راز خوشمزگی گز مربوط به ماده‌ای طبیعی به نام گزانگبین است. این شیرهٔ شیرین از گیاهی در منطقهٔ خوانسار به دست می‌آید. فرایند جمع‌آوری گزانگبین سخت و زمان‌بر است و به همین دلیل از ارزش بالایی برخوردار است. البته امروزه در تهیهٔ صنعتی گز از موادی مانند شکر، گلوکز یا شیرهٔ ذرت هم استفاده می‌شود؛ اما گز خوانسار همیشه محبوبیت و کیفیت خود را حفظ کرده است.
چرا گز خوانسار منحصربه‌فرد است؟
- منابع طبیعی: ترشح گیاهی که در هیچ جای دیگر جهان مشابه آن تولید نمی‌شود.
- تاریخچهٔ طولانی: گز از دوران صفویه تا کنون جزو شیرینی‌های محبوب ایران بوده است.
- اهمیت فرهنگی: گز یکی از سوغاتی‌های اصلی اصفهان و ایران شناخته می‌شود و گردشگران زیادی را به سفر به ایران ترغیب کرده است.
انواع گز
- گز آردی: در این نمونه، قطعات گز پس از برش خوردن در آرد مخصوصی غلتانده می‌شوند تا تازگی و نرمی خود را حفظ کنند.
- گز لقمه‌ای: همان گزهای کوچکی هستند که دربسته بندی‌های متنوع ارائه می‌شوند و برای پذیرایی مناسب هستند.
- گز پسته‌ای و بادامی: می‌توان گفت این نوع از محبوبیت زیادی برخوردار است، در تهیهٔ این نوع گز از مغز پسته و بادام استفاده می‌شود.
- گز زعفرانی: این گز با رنگ و طعم خاص زعفران، انتخابی لوکس و خوش‌عطر برای پذیرایی در مهمانی‌ها محسوب می‌شود.
گز معمولاً با نوشیدنی‌های گرم مانند چای یا قهوه سرو می‌شود که این ترکیب فوق‌العاده می‌تواند تجربهٔ لذت بخشی را برای شما به وجود آورد. هم اکنون می‌توانید به صفحهٔ رسمی سوهان مهدی مراجعه کنید و انواع گزها و شیرینی‌های اصیل ایرانی را سفارش دهید و در کمترین زمان در محل زندگی خود دریافت کنید.
بهترین سوغات ایران و اصفهان
امروزه گز تنها در اصفهان تولید نمی‌شود؛ شهر بلداجی، یکی از شهرهای استان چهارمحال‌وبختیاری در ایران هم به‌عنوان پایتخت گز ایران شناخته می‌شود؛ راز خوشمزگی گز بلداجی استفاده از آویشن طبیعی کوهستان و عسل طبیعی کوهستان است؛ این نوع گز در سال 1397 به ثبت جهانی رسید و تولید و صادرات آن به طرز چشمگیری افزایش یافت؛ با این حال نام گز اصفهان همچنان جهانی است و این گز به کشورهای مختلف جهان صادر می‌شود. بسیاری از گردشگران خارجی گز را به‌عنوان بهترین سوغات ایران می‌شناسند.
اصفهان؛ شهر نصف جهان
این شهر زیبا نه‌تنها برای گز بلکه برای پل‌ها، باغ‌ها، بازارهای سنتی و رودخانهٔ زاینده‌رود شناخته می‌شود. اصفهان مقصدی عالی برای گردشگران است که می‌خواهند فرهنگ و طعم‌های سنتی ایرانی را تجربه کنند.
تولید صنعتی
اکثر تولید گز در کشور، در اصفهان انجام می‌شود و حدود 450 واحد تولیدی فعال هستند. تولید سالانه‌ی گز در اصفهان حدود 650 هزار تن است. برندهای سنتی تولید گز در اصفهان هنوز به صورت خانوادگی فعالیت می‌کنند و با گذشت زمان استانداردها و روش‌های علمی و صنعتی نیز به آن‌ها اضافه شده است.
فروش و صادرات
گز فردوس بلداجی از دیرباز به‌عنوان سوغات به کشورهای منطقه اروپا و آمریکا ارسال شده است و اکنون به عربستان، کویت و پاکستان نیز صادر می‌شود. برنامه‌ریزی برای افزایش صادرت گز علاوه بر ایجاد ارزش افزوده، نقش مهمی در رونق اقتصادی بلداجی و استان دارد. امروزه گز در سراسر جهان موردتوجه قرار گرفته است و حتی برخی آشپزهای مدرن آن را در دسرهایی مانند بستنی، کیک یا شکلات به کار می‌برند. بافت و طعم خاص گز، آن را به هدیه‌ای شیک و دسری لوکس تبدیل کرده است.
خواص و ارزش غذایی گز
گزها به دلیل داشتن مغزها، سفیدهٔ تخم‌مرغ، گلاب و زعفران یک شیرینی مقوی و انرژِی‌زا محسوب می‌شوند. مصرف گز به دلیل وجود مغزهای پسته و بادام در آن می‌توانند به تقویت حافظه کمک کنند. همچنین مصرف گز به دلیل وجود ترکیبات طبیعی در آن می‌تواند به بهبود فرایند هضم غذا کمک کند. هنگامی که از گزانگبین استفاده می‌شود شاخص گلیسمی آن کمتر از شیرینی‌های معمولی است و نسبت به بسیاری از شیرینی‌ها انتخاب سالم‌تری است. مصرف متعادل آن می‌تواند برای تأمین انرژِی ورزشکاران و کودکان بسیار مناسب باشد.
جمع‌بندی
گز، شیرینی محبوب و اصیل ایرانی نماد فرهنگ و هنر آشپزان ایرانی قدمتی در حدود 450 سال دارد. این شیرینی خوش عطر و خوش طعم از ترکیب مواد طبیعی مانند مغز پسته و بادام، عسل طبیعی و عصاره های گیاهی تهیه می شود و انواع مختلف آن شامل گز لقمه ای، آردی و زعفرانی است. گز اصفهان با عصاره انگبین طبیعی و گز بلداجی با راز استفاده از آویشن و عسل کوهستانی، هرکدام طعمی منحصر به فرد و کیفیتی بی رقیب دارند. امروزه تولید صنعتی و صادرات گز، علاوه بر حفظ سنت به رونق اقتصادی مناطق تولید کننده کمک می‌کند و این شیرینی را به یکی از محبوب ترین سوغاتی های ایران تبدیل کرده است.